Jeśli marzycie o egzotycznym ślubie, Izrael może być ciekawym kierunkiem. W tym kraju, gdzie żyją ludzie różnych religii i kultur, można znaleźć wiele różnorodnych i pięknych ceremonii ślubnych. W tym wpisie opowiem wam o kilku z nich, które miałam okazję zobaczyć lub o których dowiedziałam się od moich znajomych.
Ślub żydowski
Ślub żydowski jest jednym z najbardziej tradycyjnych i uroczystych w Izraelu. Zazwyczaj odbywa się po zachodzie słońca, ponieważ według judaizmu dzień zaczyna się od wieczora. Przed ślubem para nie widuje się przez tydzień, aby podnieść napięcie i radość z ponownego spotkania. W dniu ślubu para spotyka się na tzw. bedeken, czyli ceremonii zasłaniania twarzy panny młodej przez pana młodego. Jest to symbol poddania się kobiety mężczyźnie i nawiązanie do biblijnej historii o Jakubie, który poślubił Leę zamiast Rachelę, ponieważ nie widział jej twarzy pod welonem.
Następnie para udaje się pod chupę, czyli baldachim symbolizujący dom małżeński. Tam pan młody wkłada pannie młodej na palec pierścionek i odczytuje formułę ślubną: „Ty jesteś poświęcona dla mnie według prawa Mojżesza i Izraela”. Panna młoda nie musi nic mówić, wystarczy, że zaakceptuje pierścionek. Potem para podpisuje ketubę, czyli kontrakt ślubny, który określa prawa i obowiązki małżonków. Ketuba jest czytana na głos przez rabina lub świadka.
Kulminacyjnym momentem ceremonii jest rozbicie szklanego kieliszka przez pana młodego. Jest to pamiątka zburzenia Świątyni Jerozolimskiej i przypomnienie o cierpieniu narodu żydowskiego. Po tym akcie wszyscy krzyczą „mazel tov”, czyli „powodzenia” i zaczyna się wesele.
Wesele żydowskie to prawdziwa uczta dla zmysłów. Muzyka, taniec, jedzenie i picie trwają do późnej nocy. Nie brakuje tradycyjnych tańców, takich jak hora, czyli taniec w kole trzymającym się za ręce, lub mezinke, czyli taniec rodziców ostatniego dziecka wychodzącego za mąż lub za żonę. Nieodłącznym elementem wesela jest też podnoszenie państwa młodych na krzesłach i machanie chusteczkami lub flagami izraelskimi.
Ślub w Izraelu to nie tylko akt zawarcia związku małżeńskiego, ale także okazja do wyrażenia swojej wiary i przynależności do narodu żydowskiego. Dlatego większość ślubów odbywa się według rytuału religijnego, który ma swoje korzenie w Biblii i Talmudzie. Niektóre z najważniejszych elementów ceremonii to:
– Ketuba – to kontrakt przedślubny, w którym są zapisane obustronne zobowiązania małżonków. Ketuba jest podpisywana przez pana młodego, dwóch świadków i rabina przed rozpoczęciem ceremonii. Panna młoda wcześniej zgadza się na treść ketuby, która jest potem odczytywana publicznie podczas ślubu. Ketuba jest przechowywana przez żonę jako dowód jej praw i ochrony.
– Chupa – to baldachim, pod którym odbywa się ślub. Chupa symbolizuje nowy dom, który tworzą małżonkowie. Chupa jest zwykle ozdobiona kwiatami i tkaninami, a jej cztery narożniki są podtrzymywane przez czterech mężczyzn z rodziny lub przyjaciół. Pod chupą stoją pan młody, panna młoda, rabina i dwóch świadków.
– Birkat Erusin – to błogosławieństwo zaręczyn, które jest wypowiadane przez rabina nad kieliszkiem wina. Pan młody i panna młoda piją z tego samego kieliszka, co oznacza ich wspólny los. Następnie pan młody wkłada pannie młodej na palec pierścionek zaręczynowy i mówi: „Oto tyś poświęcona mi według prawa Mojżeszowego i Izraela”.
– Sheva Brachot – to siedem błogosławieństw weselnych, które są recytowane przez rabina lub zaproszonych gości nad drugim kieliszkiem wina. Błogosławieństwa dotyczą stworzenia człowieka, radości małżonków, odbudowy Jerozolimy i pokoju w Izraelu. Na koniec pan młody i panna młoda ponownie piją z tego samego kieliszka.
– Nisuin – to właściwy akt zawarcia małżeństwa, który polega na okryciu twarzy panny młodej welonem przez pana młodego. Welon symbolizuje skromność, wierność i oddanie żony mężowi. Następnie pan młody podnosi welon i całuje pannę młodą.
– Chatan Kalah – to zwyczaj tańczenia pana młodego i panny młodej na krzesłach podnoszonych przez gości weselnych. Tańczą oni osobno, ponieważ według tradycji ortodoksyjnej nie wolno im się dotykać przed nocy poślubnej. Tańcząc na krzesłach, małżonkowie są jakby unoszeni do nieba, gdzie otrzymują błogosławieństwo Boże.
– Bedeken – to zwyczaj sprawdzenia twarzy panny młodej przez pana młodego przed wejściem pod chupę. Zwyczaj ten ma swoje źródło w biblijnej historii Jakuba, który został oszukany przez teścia Labana i ożenił się z jego starszą córką Leą zamiast z ukochaną Rachelą. Sprawdzając twarz panny młodej, pan młody upewnia się, że bierze za żonę właściwą osobę.
– Hakafot – to zwyczaj okrążania pana młodego przez pannę młodą pod chupą. Panna młoda okrąża pana młodego siedem razy, co symbolizuje siedem dni stworzenia świata i siedem ślubów małżeńskich. Okrążając pana młodego, panna młoda otacza go swoją miłością i opieką, a także oddziela go od złych duchów i wpływów zewnętrznych.
– Haray At – to zwyczaj wypowiadania przez pana młodego formuły małżeńskiej: „Haray at mekudeshet li betaba’at zo kedat Moshe veYisrael” (Oto tyś poświęcona mi tym pierścionkiem według prawa Mojżeszowego i Izraela). Formuła ta jest uznawana za najważniejszą część ceremonii ślubnej, ponieważ stanowi prawnie wiążącą umowę między małżonkami.
– Shattering the glass – to zwyczaj tłuczenia szklanki przez pana młodego pod koniec ceremonii ślubnej. Szklanka jest owinięta w materiał lub umieszczona w woreczku, aby uniknąć rozprysku szkła. Tłuczenie szklanki ma kilka znaczeń: przypomina o zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej i cierpieniu narodu żydowskiego; symbolizuje kruchość i ulotność życia; oznacza koniec starego życia i początek nowego; zapowiada radość i szczęście małżonków. Po tłuczeniu szklanki goście krzyczą „Mazel tov!” (Powodzenia!).
Zwyczaje
Wesele w Izraelu to nie tylko uroczysta ceremonia, ale także wspaniała zabawa, która trwa do późnej nocy lub nawet do rana. Niektóre z najciekawszych zwyczajów weselnych to:
– Henna: Jest to tradycyjna ceremonia, która odbywa się kilka dni przed ślubem. Panna młoda ubiera się w bogato zdobioną suknię i nakłada na dłonie i stopy hennę, która ma symbolizować jej piękno i szczęście. Goście również mogą ozdobić swoje ciała henną i bawić się przy muzyce i tańcu.
– Chuppa: Jest to baldachim, pod którym odbywa się ślub. Chuppa symbolizuje dom, który nowożeńcy będą wspólnie budować. Zazwyczaj jest ozdobiona kwiatami i tkaninami. Pod chuppą znajdują się cztery świadkowie, którzy reprezentują cztery strony świata. Podczas ceremonii para wymienia obrączki i podpisuje ketubę, czyli żydowski kontrakt małżeński.
– Sheva brachot: Są to siedem błogosławieństw, które są recytowane przez rabina lub gości podczas ślubu i wesela. Błogosławieństwa dotyczą miłości, radości, pokoju i płodności. Po każdym błogosławieństwie goście odpowiadają „amen”.
– Yichud: Jest to czas, który para spędza sam na sam po ceremonii ślubnej. Ma on na celu umożliwić im chwilę intymności i odpoczynku od zgiełku wesela. Zazwyczaj trwa około 20 minut i odbywa się w specjalnie przygotowanym pokoju.
– Hora: Jest to tradycyjny taniec weselny, w którym wszyscy goście biorą udział. Para siedzi na krzesłach, które są podnoszone przez gości i niesione w rytm muzyki klezmerskiej. Goście tańczą wokół nich w kółku lub tworzą łańcuchy ludzkich rąk. Hora jest pełna energii i radości.
– Mezinke: Jest to specjalny taniec dla rodziców, którzy wydali za mąż lub za mąż swoje ostatnie dziecko. Rodzice siadają na krzesłach w centrum sali, a ich dzieci tańczą wokół nich i obdarowują ich kwiatami. Następnie rodzice otrzymują koronę z liści laurowych lub kwiatów jako symbol ich osiągnięcia.
– Szabat chatan: Jest to szabat po weselu, który para spędza z rodziną i przyjaciółmi. Jest to okazja do dzielenia się wspomnieniami z wesela i życzenia sobie nawzajem szczęścia. Para uczestniczy w nabożeństwie szabatowym i otrzymuje specjalne błogosławieństwo od rabina.
Ślub katolicki
Ślub katolicki w Izraelu nie różni się znacząco od tego w Polsce. Odbywa się w kościele, przed księdzem, z udziałem świadków i gości. Jednak ze względu na specyfikę kraju, gdzie większość ludności jest żydowska lub muzułmańska, śluby katolickie są rzadsze i często wiążą się z mieszanką kultur i tradycji.
Na przykład moja przyjaciółka Kasia poślubiła swojego ukochanego Yossiego w pięknym kościele w Tel Awiwie. Kasia jest Polką, a Yossi jest Żydem, który przeszedł na katolicyzm dla niej. Ich ślub był połączeniem polskich i izraelskich zwyczajów. Na przykład, zamiast obrączek, para wymieniła się pierścionkami, ponieważ w Izraelu nie nosi się obrączek. Zamiast welonu, Kasia miała na głowie biały kwiat, który symbolizował jej dziewictwo. Zamiast wesela, para zorganizowała przyjęcie w restauracji nad morzem, gdzie serwowano zarówno polskie jak i izraelskie potrawy.
Ślub prawosławny
Ślub prawosławny w Izraelu jest bardzo podobny do tego w Grecji lub Rosji. Odbywa się w cerkwi, przed popem, z udziałem świadków i gości. Ceremonia jest bardzo uroczysta i pełna symboliki. Na przykład, para trzyma w rękach świece, które oznaczają światło Chrystusa i nierozerwalność związku. Para nosi też korony, które symbolizują królestwo niebieskie i cierpienie małżeńskie. Para nie składa sobie przysięgi, ale pop błogosławi ich i zakłada im obrączki.
Wesele prawosławne jest bardzo radosne i huczne. Nie brakuje muzyki, tańca, jedzenia i picia. Typowym daniem jest baklawa, czyli ciasto z orzechami i miodem. Typowym napojem jest arak, czyli alkohol z anyżu. Typowym tańcem jest dabke, czyli taniec ludowy wywodzący się z Libanu i Syrii.
Ślub świecki
Ślub świecki w Izraelu jest najmniej formalny i najbardziej elastyczny. Nie odbywa się w żadnej instytucji religijnej, ale w dowolnym miejscu wybranym przez parę. Nie ma żadnego duchownego ani urzędnika, ale tylko osoba upoważniona do zawierania małżeństw cywilnych. Nie ma żadnych obrzędów ani symboli, ale tylko własne słowa i gesty.
Wesele świeckie jest również bardzo swobodne i indywidualne. Para może zaprosić kogo chce i zrobić co chce. Nie ma żadnych ograniczeń co do menu, muzyki, dekoracji czy strojów. Wszystko zależy od gustu i fantazji państwa młodych.
Jak widzicie, Izrael to kraj pełen różnorodności i kolorów. Śluby i wesela są tego najlepszym odzwierciedleniem. Każda para może znaleźć coś dla siebie i spełnić swoje marzenia o niezapomnianym dniu. Jeśli macie ochotę na egzotyczną przygodę, Izrael może być idealnym miejscem na ślub.
Fot. cottonbro studio, Pixabay.com